RÈN LUYỆN KĨ NĂNG ÔN THI THPT QUỐC GIA
MÔN NGỮ VĂN CHO HỌC SINH
1. Giúp HS nắm vững cấu trúc, yêu cầu của đề thi
Bạn đang đọc: RÈN LUYỆN KĨ NĂNG ÔN THI THPT QUỐC GIA MÔN NGỮ VĂN CHO …
– Học sinh cần nắm vững cấu trúc và nhu yếu của đề thi kỳ thi trung học phổ thông vương quốc 2019. Cụ thể, thời hạn làm bài thi 120 phút. Cấu trúc đề thi gồm 2 phần, cần chia thời hạn cho từng phần hợp lý :Phần Đọc hiểu ( 3 điểm ), hoàn toàn có thể dành 20 phút cho phần này ; phần Làm văn ( 7 điểm ) gồm Nghị luận xã hội ( 2 điểm ) – hoàn toàn có thể làm trong 20 phút ; nghị luận văn học ( 5 điểm ) – hoàn toàn có thể làm trong 80 phút .- Học sinh cũng cần nắm rõ nhu yếu của đề là đánh giá năng lượng của học viên và phân hóa đối tượng người tiêu dùng .Mới đây, Bộ GD-ĐT công bố đề thi tìm hiểu thêm những môn trong kỳ thi trung học phổ thông vương quốc 2019 nhằm mục đích giúp giáo viên, học viên tổ chức triển khai dạy học, ôn tập chuẩn bị sẵn sàng tham gia kỳ thi một cách dữ thế chủ động và hiệu suất cao nhất. Theo đó, so với đề thi Ngữ văn kỳ thi trung học phổ thông vương quốc năm 2018, đề tìm hiểu thêm năm 2019 không có sự đổi khác nào về cấu trúc đề thi, mà chỉ tận mắt chứng kiến sự đổi khác trong việc ra câu hỏi và nội dung của từng câu hỏi .Đề thi tìm hiểu thêm vẫn giữ nguyên việc sử dụng ngữ liệu nằm ngoài sách giáo khoa. Sự biến hóa lớn nhất trong phần ” Đọc hiểu ” nằm ở cách ra những câu hỏi. Câu tiên phong không còn kiểm tra học viên về những kỹ năng và kiến thức tiếng Việt cơ bản như thể thơ, phong thái ngôn từ, phương pháp miêu tả … như những năm trước. Các câu hỏi đều không nhu yếu học viên có sự học thuộc những kỹ năng và kiến thức trong sách giáo khoa. Ở đề tìm hiểu thêm, phần ” Đọc hiểu ” nhu yếu học viên thực thi đúng mực hai thao tác là đọc và hiểu ngữ liệu. Đây là sự đổi khác rất là lớn, nếu đề thi thật vẫn giữ nguyên cách ra đề như đề tìm hiểu thêm, học viên không phải quá tập trung chuyên sâu vào việc học những kiến thức và kỹ năng tiếng Việt .Giống như phần Đọc hiểu, câu nghị luận văn học trong đề tìm hiểu thêm năm 2019 có sự biến hóa rất lớn so với câu nghị luận văn học trong đề thi năm 2018. Nếu năm 2018, câu nghị luận văn học nhu yếu học viên vận dụng kỹ năng và kiến thức trong hai lớp là lớp 11 và lớp 12 thì trong đề tìm hiểu thêm chỉ hỏi duy nhất kiến thức và kỹ năng nằm trong chương trình lớp 12. Về độ khó, câu nghị luận văn học trong đề tìm hiểu thêm năm 2019 được đánh giá có độ khó gần tương tự so với đề thi năm 2018. Không liên hệ với kiến thức và kỹ năng 11, chỉ hỏi duy nhất kỹ năng và kiến thức của lớp 12 nhưng câu hỏi này lại đi sâu vào việc nhu yếu học viên phân tích sự đổi khác hình ảnh của nhân vật qua hai lần miêu tả. Với câu lệnh như vậy, dù đề bài không nhu yếu nhưng trong quy trình làm bài, học viên vẫn phải thực thi thao tác so sánh để làm rõ sự biến hóa của nhân vật .
2. Giúp HS nắm vững kiến thức và kĩ năng làm bài thi
a. Đối với phần Đọc hiểu (3,0 điểm)
Học sinh cần phải biết phần này nhằm mục đích mục tiêu kiểm tra năng lượng đọc và hiểu của người đọc. Trong một đề có 04 câu hỏi thì mức độ khó sẽ chia đều ra : phân biệt – thông hiểu – vận dụng .Người học buộc phải biết những câu hỏi nào thì thường gặp, câu hỏi nào thì ít gặp để từ đó xác lập trọng tâm ôn luyện hiệu suất cao nhất. Nhưng cần dựa vào đâu để biết câu hỏi nào thì ít gặp và câu hỏi nào thì thường gặp ? Dẫn chứng đơn cử so với từng câu trong đề đọc hiểu :- Câu 01 là câu kiểm tra kỹ năng và kiến thức tiếng Việt và văn học. Đồng thời, do đặc trưng văn bản đọc hiểu có xu hướng tích hợp nghị luận xã hội nên trong những văn bản ấy thường Open những đơn vị chức năng kiến thức và kỹ năng tiếng Việt và văn học như : Phương thức miêu tả ( tự sự, nghị luận, biểu cảm, miêu tả … ), phong thái ngôn từ ( báo chí truyền thông, hoạt động và sinh hoạt, nghệ thuật và thẩm mỹ, chính luận, … ), phương pháp lập luận ( diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp, … ), thao tác lập luận ( nghiên cứu và phân tích, chứng tỏ, lý giải, so sánh, phản hồi, bác bỏ ), đề tài, thể loại văn bản văn học, …- Câu 02 là câu kiểm tra năng lượng phân biệt, chớp lấy thông tin của người đọc. Ở câu này, người học chú ý quan tâm những dạng câu hỏi có năng lực kiểm tra hiệu suất cao năng lượng chớp lấy thông tin của người đọc như : “ Theo tác giả, ( từ khóa / khái niệm / quan điểm … ) là gì ? ”, “ Chỉ ra ( hình ảnh / từ ngữ / nội dung … ) có trong đoạn trích trên ” ví dụ điển hình .- Câu 03 là câu kiểm tra năng lượng thông hiểu của người đọc. Thường gặp những dạng câu hỏi như : Vì sao tác giả cho rằng ( quan điểm ) ? Cho biết tính năng của giải pháp tu từ ( thường là so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, điệp từ, điệp ngữ, liệt kê, … ). Và dạng câu hỏi kiểm tra tốt năng lượng hiểu của người đọc như : “ Anh / Chị hiểu thế nào về ( từ khóa / khái niệm / quan điểm … ) có trong văn bản trên ? ” .- Câu 04 là câu kiểm tra năng lượng vận dụng của người học ( năng lực vận dụng kiến thức và kỹ năng, kỹ năng và kiến thức vào thực hành thực tế ). Các dạng câu hỏi thường gặp là : “ Thông điệp nào có ý nghĩa nhất với anh / chị ? ”, hay “ Bài học anh / chị rút ra từ đoạn trích trên là gì ? ”, hoặc “ Anh / Chị hãy đưa ra những giải pháp so với yếu tố được nêu ra trong đoạn trích ” …
b. Đối với phần viết đoạn văn (2,0 điểm)
Ở phần này, câu hỏi nhu yếu tạo lập văn bản nghị luận xã hội với dung tích 200 chữ ( không quá 01 mặt giấy thi ) .Câu hỏi này chiếm 20 % tổng số điểm của phần Làm văn. Vấn đề nghị luận sẽ được rút ra ngay từ ngữ liệu của phần đọc hiểu, khá thân thiện và thiết thực với học viên. Xét về mức độ, câu nghị luận xã hội là một câu hỏi ở mức độ tương thích với mọi đối tượng người tiêu dùng học viên .Yêu cầu của đề thường mở, nên học viên hoàn toàn có thể tự do trình diễn quan điểm cá thể và hiểu biết của bản thân, miễn sao quan điểm đó tương thích với những chuẩn mực đạo đức và pháp lý. Ngoài ra, để viết thâm thúy và gọn gàng, học viên cần biết phối hợp những thao tác lập luận văn bản, chú ý quan tâm bảo vệ dung tích bài viết mà đề bài nhu yếu .Học sinh cần nắm được những dạng đoạn văn thường gặp như nghị luận về một đạo lý, hiện tượng kỳ lạ xã hội, thông điệp rút ra từ văn bản đọc hiểu :- Đối với đoạn văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lý, học viên hoàn toàn có thể vấn đáp 2 câu hỏi đơn thuần sau : “ Tại sao ? ” trái lại thì như thế nào ? ”. Để vấn đáp tốt câu hỏi “ Tại sao ? ”, thí sinh cần bày tỏ quan điểm và đưa ra những lí lẽ, dẫn chứng để bảo vệ quan điểm của mình. Đồng thời, với câu hỏi “ trái lại thì như thế nào ? ” sẽ giúp học viên lan rộng ra ( lật ngược ) yếu tố để bài viết khái quát, thâm thúy và tổng lực hơn .- Đối với đoạn văn nghị luận về một hiện tượng kỳ lạ đời sống ( xã hội ), thí sinh sinh chỉ cần vấn đáp những câu hỏi sau : Vấn đề đó đang diễn ra như thế nào ? Nó ảnh hưởng tác động tốt hay xấu đến đời sống, xã hội ? Nguyên nhân của yếu tố là gì ? Kết quả hoặc hậu quả của yếu tố ? Có cách nào để cải tổ hoặc tăng trưởng thêm nữa hay không ? .- Đối với đoạn văn nghị luận về một thông điệp gợi ra từ ngữ liệu ( đoạn trích ) phần đọc hiểu, học viên cần lựa chọn thông điệp trước khi bàn luận. Mà trong một ngữ liệu ( đoạn trích ) phần đọc hiểu hoàn toàn có thể có nhiều thông điệp. Do vậy, học viên cần lý giải ngắn gọn : Dựa trên cơ sở nào mà chọn thông điệp đó, tiếp đó vấn đáp thắc mắc Tại sao ?, Nếu ngược lại thì như thế nào ? và rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân .
c. Đối với bài văn nghị luận văn học (5,0 điểm)
Câu hỏi còn lại của phần Làm văn là câu hỏi nhu yếu tạo lập văn bản nghị luận văn học, chiếm 50 % trên tổng số điểm bài thi. Kiến thức lớp 12 nằm hàng loạt trong câu hỏi này. Xét về mức độ, đề nghị luận văn học là một đề bài tương đối khó .Đề bài này không chỉ yên cầu học viên vừa nắm chắc kiến thức và kỹ năng mà còn cần có những đánh giá thâm thúy, nhìn nhận tỉ mỉ mới hoàn toàn có thể xử lí được đề bài trên. Với đề minh họa, câu hỏi nghị luận văn học sẽ phân loại rõ hơn những đối tượng người dùng học viên .Nhìn chung với đề bài này, học viên muốn làm tốt không chỉ cần nắm vững những kiến thức và kỹ năng cơ bản, thành thạo kĩ năng tạo lập văn bản nghị luận văn học mà còn cần phải tư duy tổng hợp để bài viết đúng mực và nhiều mẫu mã Với phần nghị luận văn học, theo số lượng giới hạn thi trung học phổ thông vương quốc năm nay, thí sinh cần phải ôn tập những tác phẩm trong chương trình Ngữ văn lớp 10, 11 v à 12, trọng tâm là lớp 12 .Nhưng để trọng tâm hơn, học viên cần phải biết dạng đề nào vừa tương thích với thời hạn làm bài văn nghị luận văn học ( khoảng chừng 70 đến 90 phút ) vừa có độ phân hóa tốt. Dưới đây là gợi ý một số ít dạng đề tương thích :+ Nghị luận về một đoạn thơ / bài thơ ( nhất là nghị luận về một đoạn trích thơ ) .+ Nghị luận về một đoạn trích / tác phẩm văn xuôi ( nghị luận về một đoạn trích / nhân vật / cụ thể / trường hợp truyện / … ) .+ Nghị luận về một quan điểm bàn về văn học .+ Nghị luận về một góc nhìn nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật của tác phẩm văn họcĐể đạt hiệu quả tốt nhất câu nghị luận văn học, trong quy trình ôn tập, người học cần biết nhóm những tác phẩm ( cả góc nhìn nội dung tác phẩm ) theo đề tài, chủ đề, theo quá trình văn học, theo tác giả, theo khuynh hướng ( lãng mạn, hiện thực, sử thi, … ), theo trào lưu, theo thể loại ( trữ tình – tự sự – kịch – nghị luận ), …Cách ôn tập theo cách nhóm những tác phẩm không riêng gì để Giao hàng cho dạng đề liên hệ, so sánh lan rộng ra theo xu thế đề minh họa mà con để làm tốt những dạng đề khác .Ví dụ như những nhóm tác phẩm theo đề tài, chủ đề : Tình yêu quê nhà, quốc gia, người chiến sỹ cách mạng, tình yêu – thời hạn – tuổi trẻ, người phụ nữ, người nông dân, đề tài về vạn vật thiên nhiên và con người, … Vì nhu yếu nâng cao trong câu nghị luận văn học thường nhu yếu thí sinh phải thực thi so sánh để tìm thấy điểm tương đương và độc lạ giữa những tác giả trong việc khai thác những tác phẩm văn học cùng đề tài, chủ đề để thấy được phong thái sáng tác, quan điểm nghệ thuật và thẩm mỹ … của tác giả ấy .Nhóm những tác phẩm theo tiến trình sinh ra như trước Cách mạng tháng Tám ( 1945 ), sau Cách mạng và trong thời kì thay đổi. Vì nhu yếu nâng cao trong câu nghị luận văn học thường nhu yếu thí sinh phải thực thi so sánh để tìm thấy điểm tương đương và độc lạ giữa những tác phẩm cùng tiến trình, khác quy trình tiến độ để thấy được đặc thù của mỗi quy trình tiến độ .Nhóm tác phẩm theo thể loại như tự sự ( truyện ngắn, tùy bút, bút kí, … ), trữ tình ( đa phần là thơ trữ tình, không kể 1 số ít tác phẩm tự sự có yếu tố trữ tình ), kịch ( thảm kịch, chính kịch … ), nghị luận ( tuyên ngôn độc lập ví dụ điển hình ) … Vì hoàn toàn có thể có những dạng nhu yếu nâng cao như cho biết vai trò của chi tiết cụ thể rực rỡ so với tác phẩm tự sự ; nghệ thuật và thẩm mỹ thiết kế xây dựng nhân vật / trường hợp truyện / cụ thể rực rỡ / … giữa tác giả / tác phẩm này với tác giả / tác phẩm kia có gì giống và khác nhau ; nghệ thuật và thẩm mỹ khắc họa hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ ( hình tượng vạn vật thiên nhiên, con người, … ) để từ đó thấy được phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ của mỗi nhà văn hay đặc trưng của mỗi thể loại .Nhóm tác phẩm cùng khuynh hướng sáng tác như khuynh hướng lãng mạn, khuynh hướng hiện thực, những tác phẩm có khuynh hướng hòa quyện hai khuynh hướng hiện thực và lãng mạn, khuynh hướng sử thi. Nhóm như vậy để tìm thấy điểm chung giữa những tác phẩm cùng và khác khuynh hướng .Đồng thời người học cũng cần nắm kĩ phong thái sáng tác, quan điểm thẩm mỹ và nghệ thuật của những nhà văn. Vì đề hoàn toàn có thể nhu yếu nhận xét để thấy điểm tương đương hay độc lạ của những nhà văn trải qua hai đoạn trích thơ / văn xuôi hay hai nhân vật văn học .
3. Giúp học sinh thực hành luyện tập kĩ năng ôn tập
a. Kỹ năng ôn thi phần đọc – hiểu
Bước 1: Ôn lại kỹ năng đọc hiểu với các dạng:
Dạng vấn đáp nhanh ( phương pháp diễn đạt, thao tác lập luận … ), hướng dẫn học viên phân biệt phương pháp miêu tả tự sự với nghị luận ; miêu tả và biểu cảm … ; …Dạng câu hỏi xác lập nội dung chính : Xác định đối tượng người dùng được đề cập ; văn bản đang làm rõ góc nhìn, đặc thù … nào của đối tượng người tiêu dùng. Lưu ý, cần liệt kê tối thiểu 2 nội dung ( nội dung trọng tâm và nội dung tác giả gửi gắm ) .Dạng câu hỏi trình diễn thông điệp, ý nghĩa : Nêu bài học kinh nghiệm, kinh nghiệm tay nghề của tác giả nhắn gửi cho người đọc ; đánh giá giá trị của bài học kinh nghiệm, kinh nghiệm tay nghề được rút ra so với mọi người và so với bản thân .Dạng câu hỏi lý giải vì sao, Thái độ của tác giả ? : Tìm nguyên do để lý giải vì sao ? ( có trong văn bản hoặc nghĩa hàm ẩn của hình ảnh có trong văn bản ) ; chỉ ra tư tưởng, quan điểm, thái độ của tác giả … Cần hướng dẫn học viên, những từ ngữ tương quan đến thái độ như tích cực ( yêu quý, kính trọng, tôn trọng, tự hào, ca tụng .. ) ; xấu đi ( lên án, phê phán, không ưng ý, chê trách … ) .
Bước 2: Thực hành:
Ở bước này, giáo viên cho học viên làm bài tập thực hành thực tế bằng nhiều hình thức như phát giấy có đề sẵn ( 1 hoặc 2 đề ), sử dụng máy chiếu, bảng phụ, phiếu học tập … Cần cung ứng mạng lưới hệ thống câu hỏi đọc hiểu từ bao quát đến đơn cử ( những câu hỏi sẽ ra và thường ra ) để dạy học có trọng tâm .
Bước 3: Trao đổi – thảo luận:
Giáo viên tổ chức triển khai cho học viên nhận xét bài làm của bạn .Bước này, giáo viên cần tránh việc áp đặt kỹ năng và kiến thức một chiều. Chúng tôi thường cho học viên nhận xét bài lẫn nhau, kèm theo câu hỏi : Tại sao đúng ? Tại sao sai ? Từ đó, giúp những em khắc sâu tri thức .
Bước 4: Nhận xét bài tập:
Giáo viên tổng kết, nhận xét hiệu quả thực thi ( nội dung bài làm ( % ), ý thức hợp tác … ) ; giao bài tập về nhà ( chú ý quan tâm có kiểm tra, chấm bài tập về nhà, sửa bài vào những tiết cùng chủ đề và ghi nhận bằng điểm số ) .Ngoài những bước trên, trong quy trình ôn tập, giáo viên cần nhắc lại những kỹ năng và kiến thức đọc đề và nghiên cứu và phân tích đề, kỹ năng và kiến thức làm bài .
b. Kỹ năng ôn thi phần nghị luận xã hội
Những năm gần đây, cấu trúc đề thi nghị luận xã hội có nhiều lần biến hóa, có khi viết đoạn, có khi viết thành bài văn, có khi là phần liên hệ trong tác phẩm văn học … Vì thế, chúng tôi luôn chăm sóc và rèn luyện cho học viên cả 2 dạng như trên từ đầu năm học .Cách viết đoạn văn triển khai như sau :
Bước 1: Ôn lí thuyết về đoạn văn và cách viết (10 phút).
Giáo viên nêu kiến thức và kỹ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội khoảng chừng 200 từ ( từ 20 – 30 dòng ), đơn cử :Viết câu ra mắt yếu tố ( khái quát trọng tâm đoạn văn ( 1 – 2 dòng ) ; viết những câu lý giải làm rõ đối tượng người dùng ( 2 – 4 dòng ) ; viết câu phản hồi, chứng tỏ làm rõ đối tượng người tiêu dùng ( 8-10 dòng : Bình luận những bộc lộ của yếu tố qua diễn biến thực tiễn đời sống ; phản hồi góc nhìn đúng, sai, tích cực, xấu đi, tân tiến của đối tượng người dùng ; chứng tỏ bằng một tấm gương, một vấn đề ) ; viết câu bàn luận ( 2 – 4 dòng ) ; viết câu liên hệ nhận thức và hành vi của bản thân ( 2 – 4 dòng : Dùng quan hệ từ, quán ngữ … để chuyển ý, link câu ) .
Bước 2: Ra đề cho học sinh thực hành.
Bước này, giáo viên nhu yếu học viên đọc kỹ đề, dùng viết gạch chân những từ then chốt. Từ những từ, cụm từ đã gạch chân, nhu yếu học viên tâm lý xem nói về yếu tố gì sau đó lý giải yếu tố. Đây được xem là bước quan trọng nhất, vì nếu lý giải ý nghĩa sai xem như sai hàng loạt. Do đó, giáo viên nên cho học viên nhiều đề đề những em thực hành thực tế bước này .Các bước tiếp theo gồm : Lập dàn ý ; viết đoạn văn hoàn hảo ; 1-2 học viên đọc đoạn văn của mình cho cả lớp nghe ( hoặc giáo viên đọc ) ; nhận xét – rút kinh nghiệm tay nghề .Lưu ý : Đôi khi giáo viên nên đổi khác giải pháp như : phát phiếu học tập ghi sẵn đoạn văn hoàn hảo, sau đó nhu yếu học viên chỉ ra câu chủ đề, những câu nào là phần lý giải, nghiên cứu và phân tích, chứng tỏ, học viên lên bảng viết đoạn văn …Trong quy trình ôn tập, giáo viên sử dụng máy chiếu cho học viên xem đoạn văn hay, hoàn hảo, xem tin tức thời sự nóng vốn sống, kiến thức và kỹ năng để học viên có nguồn đưa vào bài viết .Bên cạnh đó, tiếp tục ra đề về nhà cho học viên rèn kỹ năng và kiến thức viết đoạn ( cần chấm và chỉnh sửa trang nghiêm ) ; chú ý quan tâm cách viết phát minh sáng tạo để rèn cho học viên giỏi văn ; rèn viết câu sáng rõ, viết chữ đúng quy tắc chính tả .
c. Kỹ năng ôn tập phần nghị luận văn học
Kinh nghiệm của chúng tôi khi tiến hành ôn tập phần này là phân công mỗi giáo viên soạn những chuyên đề, luận bàn và thống nhất kiến thức và kỹ năng làm bài của những dạng đề : So sánh, phản hồi quan điểm, nhận định và đánh giá, đoạn thơ, nhân vật, vẻ đẹp một tác phẩm …Cách làm này nhằm mục đích khắc phục thực trạng chất lượng giảng dạy không đồng đều, hay trong cùng một tổ mỗi giáo viên tiến hành kỹ năng và kiến thức làm bài khác nhau, dẫn đến học viên hay mất điểm khi thiếu ý .Ví dụ với dạng bài so sánh, kiến thức và kỹ năng làm bài được thống nhất như sau :Mở bài : Giới thiệu khái quát về những đối tượng người tiêu dùng so sánh ; trích dẫn nội dung cần so sánh ( 2 lời đánh giá và nhận định, 2 đoạn văn-thơ … )Thân bài, tiến hành những vấn đề :Luận điểm 1, nghiên cứu và phân tích đối tượng người dùng so sánh thứ 1 ( đoạn 1 ) : Khái quát ( trình làng chung về tác giả, thực trạng sáng tác, vị trí của đoạn thơ ) ; nghiên cứu và phân tích nội dung ; nghiên cứu và phân tích thẩm mỹ và nghệ thuật .Câu chuyển sang vấn đề 2 : Dùng cụm từ chuyển như : nếu như, cạnh bên đó, nếu … thì, hơn thế nữa … )Luận điểm 2 : Phân tích đối tượng người dùng so sánh thứ 2 ( triển khai tựa như như vấn đề 1 )Câu chuyển sang vấn đề 3 : Dùng cụm từ chuyển ( cùng viết về đề tài, cảm hứng, hình tượng …. nhưng …. )Luận điểm 3 : So sánh nét tương đương giữa hai đối tượng người dùng trên cả những bình diện như thể thơ, hình ảnh, giải pháp tu từ, phong thái. Câu chuyển ( tuy …. nhưng ; bên cạnh nét tương đương … mặc dầu cùng viết về đề tài … ). Sự độc lạ giữa hai đối tượng người tiêu dùng trên cả những bình diện như thể thơ, hình ảnh, giải pháp tu từ, phong thái …Luận điểm 4, lý giải sự độc lạ : Dựa vào toàn cảnh xã hội, văn hóa truyền thống, phong thái nhà văn, đặc trưng thi pháp của thời kì văn học để lí giải về sự độc lạ .Luận điểm 5 : Khái quát, đánh giá từ đó rút ra bài học kinh nghiệm ( đây chính là phần nâng cao lan rộng ra yếu tố )Kết bài : Khái quát những nét giống nhau và khác nhau tiêu biểu vượt trội ; hoàn toàn có thể nêu những cảm nghĩ của bản thân …Dựa vào kỹ năng và kiến thức chung đó, mỗi giáo viên vận dụng để ôn cho lớp mình cũng thực thi ôn trên lớp theo những bước sau :
Bước 1: Ôn kiến thức cơ bản.
Theo đó, với phần tìm hiểu và khám phá chung, học viên phải nắm được thực trạng xã hội, đặc thù phong thái sáng tác của tác giả và thực trạng sinh ra của tác phẩm .Đối với phần đọc hiểu văn bản, học viên cần nắm được nội dung trọng tâm của tác phẩm ( nếu là thơ thì ý chính của khổ thơ ; văn xuôi là những ý chính tương quan đến 1 hình tượng nào đó, …. ), giá trị của tác phẩm .
Bước 2: Ra đề và hướng dẫn cho học sinh tìm hiểu đề.
Bước này, học viên đọc kỹ đề, dùng viết gạch chân những từ then chốt ; xác lập nhu yếu đề .
Bước 3: Lập dàn ý
Khái quát …Giải thích quan điểm, yếu tố khái niệm đặt ra ở đề bài ( nếu có )Phân tích – cảm nhậnĐánh giá lại giá trị nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật của yếu tố hay quan điểm nêu ở đề bài .
Bước 4: Học sinh viết đoạn văn hoàn chỉnh theo luận điểm mà giáo viên yêu cầu.
Bước 5: Học sinh trình bày đoạn văn mẫu của cá nhân hoặc của nhóm (do giáo viên yêu cầu)
Bước 6: Nhận xét – rút kinh nghiệm.
4. Giúp học sinh trải nghiệm thi thử:
Bên cạnh việc sử dụng chung đề cương ôn tập, khâu kiểm tra tập trung chuyên sâu, chấm bài tập trung chuyên sâu đóng vai trò quan trọng .Cụ thể, nhà trường đã cùng với tổ trình độ phối hợp để tổ chức triển khai thi thử cho học viên đợt 1 vào ngày 30, 31/3/2019, đợt 2 vào ngày 4, 5/05/2019 và đợt 3 ( theo lịch của Sở ) ; thực thi chấm tập trung chuyên sâu thống kê tác dụng .Khi chấm, nghiên cứu và điều tra, bàn luận hướng dẫn chấm ; thống nhất cách cho điểm ; bám sát hướng dẫn chấm ( nhu yếu hướng dẫn phải chi tiết cụ thể ) .Yêu cầu đơn cử tổng thể những bài kiểm tra đều phải có lời phê. Nội dung lời phê nên có 2 nội dung : Chỉ rõ ưu điểm, sống sót, cách khắc phục ; lời động viên, khuynh hướng sửa chữa thay thế, phấn đấu .
5. Gợi ý hướng giải quyết một số đề
Đề 1
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Đọc đoạn trích:
Xã hội hiện đại thường có xu hướng đánh giá sự thành công của con người qua hình thức vật chất bên ngoài: chức vụ của họ, số tiền họ kiếm được, chiếc xe họ đi, quần áo họ mặc. Nhiều người quên rằng, tiền bạc chỉ là một thước đo chứ không phải là tất cả để đánh giá sự thành công về mặt sự nghiệp của một con người. Còn rất nhiều thước đo phi vật chất. Công việc có phù hợp với người đó không, có đem lại cho họ sự thỏa mãn sâu sắc không, môi trường làm việc có thích hợp không, họ có lợi ích tinh thần nào khác trong công việc không, công việc có giúp ích trong việc hoàn thành những mục tiêu dài hạn của người đó, nó có giúp họ nhận thấy được ý nghĩa của việc họ làm hay đem lại lợi ích cho nhiều người khác không?
Tương tự như vậy, cuộc sống con người là tập hợp nhiều vai trò trong xã hội mà công việc chỉ là một trong số những vai trò đó (…). Có người thành công trong vai trò này của cuộc đời nhưng lại thất bại trong vai trò khác. Benjamin Franklin, một trong những vị cha đẻ của nền độc lập Hoa Kì, vừa là nhà ngoại giao, nhà vật lí, nhà hải dương học, nhà phát minh, nhà khoa học, người chơi cờ, nhạc sĩ, có nhiều đóng góp cho ngành in ấn, bưu điện và sự phát triển của nước Mĩ. Đối với nhiều người, ông là mẫu hình lí tưởng của sự xuất chúng và thành công. Nhưng Benjamin Franklin không có mặt bên vợ mình trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời bà, bà mất đi khi ông đang công du tại châu Âu. Ông có mối quan hệ cực kì căng thẳng với người con trai duy nhất của mình và đứa con trai đã rời bỏ ông đi định cư ở một nơi khác vì mâu thuẫn về quan điểm chính trị. Có lẽ không ít người chẳng dám đánh đổi những thứ như thế để đạt được thành công rực rỡ như Franklin.
Định nghĩa thành công cũng khác nhau ở mỗi người. Tôi còn nhớ sự chia sẻ của Jessica Lu, chuyên gia tư vấn nhân sự của Tập đoàn Towers Watson, người đã nghỉ hưu ở tuổi 40 vì đã đạt được những mục tiêu về tài chính: “Tôi tự thấy mình là người thành công, vì hiện giờ tôi đã trở thành chính xác con người mà tôi từng mong ước”. Thành công tức là trở thành người mình từng mong muốn trở thành, một định nghĩa thú vị. Quả thật, điều thử thách nhất và mãn nguyện nhất trong cuộc sống, không phải là trở thành người thành công trong mắt người khác, hay trong cái nhìn của xã hội, mà là vượt lên bản thân, đạt được những mục tiêu của mình, và trở thành người mà mình từng mong ước. Còn đối với tôi, thành công chính là sống trọn vẹn với tất cả tiềm năng của mình…
(Trích Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu? – Rossie Nguyễn, NXB Hội nhà văn, 2018)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1: Chỉ ra xu hướng đánh giá sự thành công của con người qua những hình thức vật chất bên ngoài được nêu trong đoạn trích.
Câu 2: Theo anh, chị “nhiều vai trò trong xã hội” được nói đến trong đoạn trích là những vai trò nào?
Câu 3: Việc tác giả trích dẫn ý kiến của Jessica Lu có tác dụng gì?
Câu 4: Anh, chị có cho rằng người thành công là người “vượt lên bản thân, đạt được những mục tiêu của mình, và trở thành người mà mình từng mong ước” không? Vì sao?
II. LÀM VĂN (7 điểm)
Câu 1 (2 điểm): Từ nội dung văn bản phần đọc hiểu, anh, chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về ý nghĩa của sự thành công đối với mỗi người.
Câu 2 (5 điểm): Trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ, nhà văn Tô Hoài nhiều lần miêu tả âm thanh tiếng sáo. Khi mùa xuân đến, Mị nghe âm thanh tiếng sáo: “Ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi. Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bổi hổi. Mị ngồi nhẩm thầm bài hát của người đang thổi”. Và khi bị A Sử trói đứng ở cột nhà, Mị vẫn nghe tiếng sáo: “Hơi rượu còn nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi”.
( Tô Hoài – Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục đào tạo Nước Ta, trang 7 và trang 8 )Phân tích diễn biến tâm lí của Mị trong những lần miêu tả trên, từ đó làm rõ sức sống tiềm tàng mãnh liệt của người phụ nữ vùng cao Tây Bắc .
HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần |
Câu |
Nội dung |
Điểm |
I |
ĐỌC HIỂU |
3.0 |
|
1 |
Những yếu tố đánh giá sự thành công của con người qua những hình thức vật chất bên ngoài được nêu trong đoạn trích : Chức vụ của họ, số tiến họ kiếm được, chiếc xe họ đi, quần áo họ mặc . | 0.5 | |
2 |
Những vai trò trong xã hội của con người được nhắc đến là : vai trò việc làm, vai trò mái ấm gia đình … | 0.5 | |
3 |
Tác dụng : Nhằm khẳng định chắc chắn mỗi người có một quan điểm khác nhau về sự thành công. Vì vậy, mỗi người đều hoàn toàn có thể hướng tới được những thành công của mình ở trong những vai trò nhất định, không nhất thiết phải lấy thành công của người này để đánh giá thành công của người khác . | 1.0 | |
4 |
– Học sinh có thể trả lời đồng tình hoặc không đồng tình – Học sinh đưa ra những lí giải hợp lý thuyết phục . |
0.250.75 | |
II |
LÀM VĂN |
7.0 |
|
1 |
Từ nội dung văn bản phần đọc hiểu, anh, chị hãy viết một đoạn văn ( khoảng chừng 200 chữ ) về ý nghĩa của sự thành công so với mỗi người . |
2.0 |
|
a.Yêu cầu kỹ năng: Đảm bảo hình thức của đoạn văn theo cách quy nạp, diễn dịch hoặc tổng – phân – hợp… |
0.25 | ||
b. Xác định vấn đề cần nghị luận: ý nghĩa của sự thành công đối với cuộc sống của mỗi người. |
0.25 | ||
c. Triển khai vấn đề nghị luận Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ ý nghĩa của sự thành công đối với cuộc sống của mỗi người. Có thể theo hướng sau: – Thành công là những thành quả mà con người luôn mơ ước, khát khao đạt được bằng chính sức lực lao động và kĩ năng của bản thân .- Ý nghĩa của sự thành công :+ Thành công giúp con người có đời sống tốt đẹp hơn, có ý nghĩa hơn .+ Thành công giúp con người có được sự thừa nhận, coi trọng của người khác, của xã hội ; giúp họ khẳng định chắc chắn được năng lượng và bản lĩnh cá thể .+ Khích lệ con người luôn nỗ lực, nỗ lực phấn đấu để đạt tới những thành công mới .- Bàn luận, lan rộng ra :+ Cần có cách nhìn nhận và đánh giá về thành công tương thích với năng lượng của mỗi người .+ Bên cạnh những người luôn nỗ lực để đạt được thành công còn có một bộ phận sống hờ hững, hời hợt, thiếu tiềm năng, lí tưởng .- Bài học : Xác định đúng tiềm năng và quyết tâm của bản thân để đạt được thành công cho chính mình . |
1.5 0,250,750,250,25 |
||
2 |
Trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ, nhà văn Tô Hoài nhiều lần viết về âm thanh tiếng sáo. Khi mùa xuân đến “Ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi. Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bổi hổi. Mị ngồi nhẩm thầm bài hát của người đang thổi.” Và khi Mị bị A Sử trói đứng ở cột nhà, Mị vẫn nghe tiếng sáo “Hơi rượu còn nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi.” ( Tô Hoài, Ngữ văn 12, Tập hai, NXB Giáo dục đào tạo Nước Ta, trang 7,8 )Phân tích diễn biến tâm lí của Mị trong những lần ấy, từ đó làm rõ sức sống tiềm tàng mãnh liệt của người phụ nữ vùng cao Tây Bắc . |
|
|
Yêu cầu chung – Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề; Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài khái quát được vấn đề. – Xác định đúng vấn đề cần nghị luận. – Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm, vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; ngôn ngữ trong sáng, mạch lạc. |
|||
Yêu cầu cụ thể: Học sinh có thể triển khai theo nhều cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý: |
|||
Mở bài: – Giới thiệu tác giả Tô Hoài, tác phẩm Vợ chồng A Phủ, nhân vật Mị .- Giới thiệu cụ thể tiếng sáo trong tác phẩm |
0,5 | ||
Thân bài: Ý 1 : Khái quát về nhân vật Mị và cụ thể tiếng sáo :- Mị là cô gái vùng cao xinh đẹp, năng lực, có nhiều phẩm chất tốt đẹp nhưng phải chịu đời sống cơ cực trong thân phận làm dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra .- Tiếng sáo là cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ quan trọng, là tác nhân góp thêm phần thức dậy sức sống tiềm tàng ở Mị .Ý 2 : Diễn biến tâm lí của Mị ở lần thứ nhất nghe tiếng sáo :- Hoàn cảnh Open tiếng sáo : Khi mùa xuân đến trên rẻo cao, sau những tháng ngày dài Mị bị đày đọa, sống thân trâu ngựa trong nhà thống lí Pá tra . – Tiếng sáo lần đầu tiên xuất hiện đầy ấn tượng: Ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi. Mị nghe tiếng sáo vọng lại… Âm thanh tiếng sáo từ xa vọng lại nhưng đã chạm vào tâm hồn Mị. Nó khiến cô thiết tha, bổi hổi. Lớp băng giá trong tâm hồn Mị bao lâu nay giờ đây đang dần tan chảy. Mị đang bồi hồi cùng với thanh âm của tiếng sáo gọi bạn tình. Không những thế nó còn thôi thúc, giục giã và Mị nhẩm thầm bài hát… – Ý nghĩa :+ Tiếng sáo là âm thanh của mùa xuân và cũng là tín hiệu của hẹn hò, của tình yêu đôi lứa, của những đêm tình mùa xuân .+ Tiếng sáo đã ảnh hưởng tác động vào tâm hồn Mị. Nó cho thấy tâm hồn Mị đang rung động trước âm thanh đời sống, âm thanh tình yêu .Ý 3 : Diễn biến tâm ý của Mị ở cụ thể tiếng sáo thứ hai :- Hoàn cảnh Open : Ngày xuân Mị cũng uống rượu, Mị nhớ lại quá khứ, thấy lòng phơi phới trở lại. Mị muốn đi chơi. Nhưng A Sử đã trói đứng Mị giữa nhà . – Diến biến tâm lý: Trong hơi rượu nồng nàn, Mị như quên mình đang bị trói, quên cả những đau đớn về thể xác, Mị vẫn thả hồn theo tiếng sáo. Tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi, những đám chơi.Tiếng sáo hiện hữu trong Mị ngay cả trong lúc chập chờn mê tỉnh. Nó khiến Mị bồi hồi tha thiết nhớ. – Ý nghĩa :+ Tiếng sáo Open trong thực trạng này cho thấy sức sống đang trỗi dậy can đảm và mạnh mẽ trong tâm hồn Mị mặc dầu đó là khi thể xác đang bị trói .+ Tiếng sáo chính là bộc lộ cho khát vọng tự do, khát khao tình yêu, niềm hạnh phúc trong tâm hồn Mị .Ý 4 : Giá trị của của tiếng sáo :- Ở hai lần miêu tả trên, tiếng sáo lần thứ nhất gọi Mị thức tỉnh ; tiếng sáo lần hai là vật chứng sự hồi sinh, của khát vọng sống trong tâm hồn Mị. Qua đó nhà văn Tô Hoài muốn chứng minh và khẳng định sức sống tiềm tàng của con người. Đây là của giá trị nhân đạo trong tác phẩm .- Tiếng sáo là chi tiết cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ rực rỡ, mang đậm sắc tố vùng cao Tây Bắc, góp thêm phần bộc lộ chủ đề của tác phẩm . |
0.51,51,50,5
|
||
Kết bài: Chi tiết tiếng sáo cho thấy chiều sâu tư tưởng và tài năng nghệ thuật của nhà vănTô Hoài: chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn. |
0,5 |
Source: https://tuhocmoithu.com
Category: Đánh giá