Di tích Nhà Mồ Ba Chúc – Tri Tôn – An Giang

Di Tích Nhà mồ Ba Chúc thuộc thị xã Ba Chúc, huyện Tri Tôn, An Giang đã được công nhận là di tích lịch sử lịch sử dân tộc vương quốc vào ngày 10/7/1980. Nơi đây lưu giữ tro cốt của những người dân vô tội bị sát hại và được xem là một bản cáo trạng về tội ác diệt chủng của Pôn Pốt, muôn đời còn ghi nhớ. Đồng thời khẳng định chắc chắn giá trị nhân văn, tính chính nghĩa và nghĩa vụ và trách nhiệm quốc tế cao quý của Quân tình nguyện Nước Ta so với sự nghiệp giải phóng Campuchia khỏi chính sách diệt chủng và tái thiết quốc gia .
Nằm dưới chân dãy Thất Sơn hùng vĩ, thị xã Ba Chúc, trước kia là xã Ba Chúc, cách biên giới Nước Ta – Campuchia khoảng chừng 7 km. Vào đầu năm 1977, dân số của Ba Chúc hơn 16.000 người, hầu hết sống bằng nghề nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp truyền thống lịch sử, kinh doanh nhỏ. Đây cũng là vùng đất khởi nguồn và TT của đạo Tứ Ân Hiếu Nghĩa, với nhiều buổi hoạt động và sinh hoạt tiệc tùng, lễ cúng phản ánh đời sống niềm tin đa dạng chủng loại của người dân địa phương .
Từ sau ngày miền Nam được giải phóng, cùng với cả nước, Nhân dân xã Ba Chúc đi vào khắc phục hậu quả của cuộc chiến tranh, ra sức thiết kế xây dựng đời sống ấm no và niềm hạnh phúc. Không khí tự do ở đây chưa được bao lâu thì lại phải đương đầu với cuộc cuộc chiến tranh diệt chủng do tập đoàn lớn Pôn Pốt gây ra .

Vào đêm 30-4-1977, cùng lúc với 14 xã biên giới của tỉnh An Giang, Pôn Pốt đã xua quân tấn công, tàn sát đồng bào ta một cách man rợ. Đỉnh cao của tội ác này là cuộc thảm sát 3.157 người dân Ba Chúc từ ngày 18-4 đến 30-4-1978. Qua 12 ngày đêm bị bọn Pôn Pốt chiếm đóng, Ba Chúc bị dìm trong biển máu. Đi đến đâu chúng cũng cướp bóc tài sản, đốt phá nhà cửa các công trình công cộng; tàn sát đồng bào ta không kể già trẻ, nam nữ. Những cảnh giết người hàng loạt, dã man diễn ra khắp nơi, không bút mực nào tả hết. Phần lớn nạn nhân bị bắn, chém, chặt đầu. Nhiều phụ nữ bị hãm hiếp, bị đóng cọc vào chỗ kín, trẻ em thì bị đâm lê trước khi giết chết hoặc xé đôi người, nắm hai chân đập đầu vào gốc cây…

Chùa Phi Lai là một trong những khu vực bị tàn phá nặng nề. Nơi đây, bọn Pôn Pốt giết gần 300 người dân vô tội. Dưới bàn thờ cúng của chùa có 43 người lẩn trốn, cũng bị chúng dùng lựu đạn giết chết 40 người. Tại chùa Tam Bửu, quân Pôn Pốt bắt hơn 800 người dẫn ra cầu sắt Vĩnh Thông, giồng Ông Tướng và nhiều nơi khác bắn chết. Cánh đồng núi Phú Cường, Ba Chúc, núi Tượng mất đi màu xanh mát mắt, thay vào đó là hàng trăm người chết nằm chồng lên nhau .
Sau thảm sát, Ba Chúc chỉ còn lại là một vùng đất tan hoang với những nỗi đau thương đến tận cùng. Đó là quá trình khó khăn vất vả nhất của Ba Chúc. Một số người sống sót thì mất người thân trong gia đình, không dám trở về quê vì bị ám ảnh bởi những ký ức kinh hoàng. Nhưng cũng có những người đã bám trụ lại vì nghĩa tình với người đã khuất cũng như sống trọn với vùng đất quê nhà. Nhiều người dân chạy giặc trở lại đối lập với muôn vàn khó khăn vất vả : không nhà cửa, trâu bò vật nuôi bị giết hết, hoa màu vườn tược bị phá nát. Mọi cơ sở vật chất gần như bị san bằng, Ba Chúc chìm trong tang thương và đầy rẫy mùi tử khí .
Thảm sát qua đi, hơn 30 phái đoàn ngoại giao, báo chí truyền thông và Liên Hiệp quốc đã đến nơi để tận mắt chứng kiến tận mắt tội ác của bọn Pôn Pốt so với đồng bào Ba Chúc. Hội Chữ thập đỏ An Giang tham gia giúp dân gom xác của người đã khuất để hỏa táng vào tháng 4-1978. Mọi người tranh thủ tìm kiếm những gì còn sót lại sau thời hạn Pôn Pốt chiếm đóng tại xã. Đống xương người được cất giữ tại nhà mồ, dựng tạm sau chùa Phi Lai. Di vật xương sọ đều bị sứt mẻ do bị đập đầu hoặc đạn xuyên phá .
Nhà mồ tiên phong được kiến thiết xây dựng ngay sau khi cuộc cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam kết thúc vào năm 1979. Khi đó nhà mồ thiết kế xây dựng khá đơn thuần theo hình lục giác với đặc thù điển hình nổi bật là 4 cánh tay cầm 4 thanh kiếm đẫm máu cắm thẳng xuống đất, bộc lộ ý chí căm thù của dân cư Nước Ta so với bọn giết người tàn tệ Pôn Pốt .
Năm 2013, nhà mồ được kiến thiết xây dựng lại, là một quần thể khu công trình rộng khoảng chừng 5 ha, gồm nhà mồ, nhà lưu niệm, hội trường và chùa Tam Bửu, Phi Lai .
Điểm nhấn khu công trình Nhà mồ Ba Chúc hiện tại được phong cách thiết kế hình hoa sen úp ngược, với 8 cánh hoa sen được sơn màu trắng, nhằm mục đích giảm bớt cảnh tang thương chết chóc. Mỗi cánh hoa sen là nơi tọa lạc một nhóm tro cốt theo độ tuổi, giới tính khác nhau như : 86 phụ nữ trên 60 tuổi ; 155 phụ nữ từ 21 đến 40 tuổi ; 88 thiếu nữ từ 16 đến 20 tuổi ; 264 trẻ nhỏ từ 3 đến 15 tuổi ; 23 nam từ 16 đến 20 tuổi …
Ghé thăm Khu Di tích đặc biệt quan trọng này, hành khách hoàn toàn có thể nắm rõ hàng loạt diễn biến vụ thảm sát năm xưa, với những hình ảnh, chứng tích và chú thích rõ nét, vừa đủ tại nhà Trưng bày .

Dù ảnh đen trắng đã ngả màu thời gian, kỹ thuật chụp không được sắc nét như bây giờ, nhưng không ít hình ảnh chân thực, ghê rợn, ám ảnh người xem, bởi sự tàn bạo, dã man của bọn diệt chủng.

Và cũng trong căn nhà này, những đồ vật như cọc, dùi, dao, búa … mà quân Pôn Pốt dùng để hành hạ, giết chóc người dân Ba Chúc nói riêng, An Giang nói chung được đặt nằm im ắng trong những lồng kính, nhưng tiềm ẩn sức mạnh tố cáo tội ác ghê gớm chỉ cần qua vài dòng miêu tả đính kèm .

Đến khu vực tọa lạc tro cốt, có vẻ như hành khách không cảm thấy ghê sợ, u ám và sầm uất ; mà ngược lại, nhà mồ được tọa lạc, sắp xếp một cách thoáng đãng, cùng với khoảng trống cao rộng, rất đầy đủ ánh sáng, bớt đi phần nào sự đau thương, buồn bã. Ở nơi đây, nhang khói không khi nào tắt, luôn có người đến thăm viếng, thăm quan. Không ít người đã không kìm được nước mắt thương cảm, xót xa cho những con người vô tội .

Cựu thù rồi cũng dần đi vào quên lãng, như cách mà người Ba Chúc vẫn niềm nở đón nhận cuộc sống mới. Nếu có dịp du lịch An Giang, bạn hãy đến vùng đất này để hiểu rằng mỗi sớm mai thức dậy không còn nghe tiếng súng đã là một niềm hạnh phúc thật lớn lao.

Đã 40 năm trôi qua, từ miền đất đau thương với bàn tay trắng, người dân Ba Chúc đã nén đau thương, đoàn kết, quyết tâm vươn mình đứng dậy bằng sức sống mãnh liệt như cây dầu cổ thụ của làng. Cây dầu 300 năm tuổi ở TT thị xã Ba Chúc, dù đã chết khô, nhưng một ngày nọ đàn chim từ đâu đem về hạt mầm cây da, và mần nin thiếu nhi sinh sôi nảy nở trên thân cây khô già, khiến cây dầu như được tái sinh. Đó là hình tượng cho sức sống mãnh liệt của người dân Ba Chúc. Không còn là một vùng đất chết, một xã miền núi khó khăn vất vả mà đã trở thành một thị xã sầm uất của huyện Tri Tôn .
Hàng năm, lễ giỗ tập thể nạn nhân Ba Chúc được tổ chức triển khai vào ngày 16/3 ( âm lịch ). Đây được xem là lễ giỗ tập thể rất lớn tại Nước Ta, lôi cuốn hàng ngàn hành khách, Fan Hâm mộ tôn giáo và thân nhân những nạn nhân tham gia cúng viếng, cầu nguyện .

Source: https://tuhocmoithu.com
Category: Nhà cửa – Đời sống