Lăng Khải Định, còn gọi là Ứng Lăng (應陵) là lăng mộ của Hoàng đế Khải Định (1885-1925), vị Hoàng đế thứ 12 Triều Nguyễn
Chuẩn bị xây[sửa|sửa mã nguồn]
Mặt tiền điện Khải Thành
Nghệ thuật ghép sành sứ tại Khải Định lăng
Án thờ vua Khải Định trong điện Khải Thành
Bạn đang đọc: Lăng Khải Định – Wikipedia tiếng Việt
Án thờ vua Khải Định trong điện Khải ThànhKhải Định lên ngôi năm 1916 ở tuổi 31. Ngay sau khi lên ngôi, ông đã cho thiết kế xây dựng nhiều hoàng cung, dinh thự, lăng tẩm cho bản thân và hoàng tộc như điện Kiến Trung, cung An Định, cửa Trường An, cửa Hiển Nhơn, cửa Chương Đức, đặc biệt quan trọng là Ứng Lăng .
Nghệ thuật ghép sành sứ thủy tinh màu ở Ứng Lăng
Huyệt Cung, bên dưới bức tượng đồng mạ vàng là mộ phần của nhà vuaĐể thiết kế xây dựng sinh phần cho mình, Khải Định đã tìm hiểu thêm nhiều tấu trình của những thầy địa lý sau cuối đã chọn triền núi Châu Chữ làm vị trí để xây đắp lăng mộ. Ở vị trí này, lăng Khải Định lấy một quả đồi thấp ở phía trước làm tiền án ; lấy núi Chóp Vung và Kim Sơn chầu trước mặt làm ” Tả thanh long ” và ” Hữu bạch hổ ” ; có khe Châu Ê chảy từ trái qua phải làm ” thủy tụ “, gọi là ” minh đường “. Nhà vua đổi tên núi Châu Chữ – vừa là hậu chẩm, vừa là ” mặt phẳng ” của lăng – thành Ứng Sơn và gọi tên lăng theo tên núi là Ứng Lăng .
Lăng thi công ngày 4 tháng 9 năm 1920 do Tiền quân Đô thống phủ Lê Văn Bá là người chỉ huy và lê dài suốt 11 năm mới hoàn tất. Tham gia kiến thiết xây dựng lăng có rất nhiều thợ nghề và nghệ nhân nổi tiếng khắp cả nước như Phan Văn Tánh, Nguyễn Văn Khả, Ký Duyệt, Cửu Sừng … Để có kinh phí đầu tư kiến thiết xây dựng lăng, vua Khải Định đã xin cơ quan chính phủ bảo lãnh được cho phép ông tăng thuế điền 30 % trên cả nước và lấy số tiền đó để làm lăng. Hành động này của Khải Định đã bị lịch sử vẻ vang lên án nóng bức. [ 1 ]So với lăng của những vua nhiệm kỳ trước đó, lăng Khải Định có diện tích quy hoạnh nhã nhặn hơn nhiều, với size 117 m × 48,5 m nhưng ngược lại cực kỳ công phu và tốn nhiều thời hạn. Để xây lăng, Khải Định cho người sang Pháp mua sắt, thép, xi-măng, ngói Ardoise …, cho thuyền sang Trung Hoa, Nhật Bản mua đồ sứ, thủy tinh màu … để thiết kế khu công trình trên ngọn đồi này .
Bái Đình Ứng Lăng
Tượng voi đá, ngựa đá và quan chầu, lính chầu ở Bái Đình
Bi đình ở Ứng Lăng
Bi đình nhìn từ cung Thiên Định
Về kiến trúc lăng Khải Định được người đời sau thường đặt ra ngoài dòng kiến trúc truyền thống lịch sử thời Nguyễn bởi cái mới, cái lạ, cái độc lạ, cái ngông nghênh, lạc lõng … tạo ra từ phong thái kiến trúc .Về tổng thể và toàn diện, lăng là một khối hình chữ nhật vươn lên cao có 127 bậc cấp. Sự xâm nhập của nhiều phe phái kiến trúc như Ấn Độ giáo, Phật giáo, Roman, Gothique … đã để lại dấu ấn trên những khu công trình đơn cử :
- Những trụ cổng hình tháp ảnh hưởng từ kiến trúc Ấn Độ;
- Trụ biểu dạng phù đồ (stoupa) của Phật giáo;
- Hàng rào như những cây thánh giá khẳng khiu;
- cNhà bia với những hàng cột bát giác và vòm cửa theo lối Roman biến thể…
Điều này là tác dụng của hai yếu tố : sự giao thoa văn hóa truyền thống Đông – Tây trong buổi giao thời của lịch sử vẻ vang và đậm chất ngầu của Khải Định .
Cung Thiên Định[sửa|sửa mã nguồn]
Án thờ Vua Khải Định tại Ứng Lăng
Bửu tán, tượng nhà vua ở trên và mộ phần ở dưới trong cung Thiên ĐịnhCung này ở vị trí cao nhất là kiến trúc chính của lăng, được kiến thiết xây dựng công phu và tinh xảo. Toàn bộ nội thất bên trong trong cung đều được trang trí những phù điêu ghép bằng sành sứ và thủy tinh. Đó là những bộ tranh tứ quý, bát bửu, ngũ phúc, bộ khay trà, vương miện … kể cả những đồ vật rất tân tiến như đồng hồ đeo tay báo thức, vợt đánh tennis, đèn dầu hỏa … cũng được trang trí nơi đây. Công trình này gồm 5 phần liền nhau :
- Hai bên là Tả, Hữu Trực Phòng dành cho lính hộ lăng;
- Phía trước là điện Khải Thành, nơi có án thờ và chân dung vua Khải Định;
- Chính giữa là bửu tán, pho tượng nhà vua ở trên và mộ phần phía dưới;
- Trong cùng là khám thờ bài vị của vua.
Bên dưới bửu tán là pho tượng đồng của Khải Định được đúc tại Pháp năm 1920, do 2 người Pháp là P. Ducing và F. Barbedienne triển khai theo nhu yếu của vua Khải Định. Thi hài nhà vua được đưa vào dưới pho tượng bằng một toại đạo dài gần 30 m, khởi đầu từ phía sau Bi Đình. Phía sau ngôi mộ, vầng mặt trời đang lặn như biểu lộ cái chết của vua .Người chịu nghĩa vụ và trách nhiệm chính trong việc thiết kế những tuyệt tác nghệ thuật và thẩm mỹ trong lăng Khải Định là nghệ nhân Phan Văn Tánh, tác giả của 3 bức bích họa ” Cửu long ẩn vân ” lớn vào bậc nhất Nước Ta được trang trí trên trần của 3 gian nhà giữa trong cung Thiên Định .
Tượng đồng chân dung Khải Định, quà của Khải Định khuyến mãi ngay Vĩnh Thụy, tọa lạc trong cung Thiên Định ( 1922 ) .
Bi đình Ứng Lăng .
Tượng đá ở sân chầu trước Lăng Khải Định (trái)
Tượng đá ở sân chầu trước Lăng Khải Định ( phải )
Điện Khải Thành
Source: https://tuhocmoithu.com
Category: Nhà cửa – Đời sống
