Kiến trúc thượng tầng là gì? Đặc điểm và tính chất của kiến trúc thượng tầng như thế nào? Các yếu tố của kiến trúc thượng tầng bao gồm những gì? Hãy tìm câu trả lời trong bài viết này của Tri thức cộng đồng.
1. Kiến trúc thượng tầng là gì?
Kiến trúc thượng tầng là hàng loạt những quan điểm : chính trị, pháp quyền, đạo đức, triết học, tôn giáo, thẩm mỹ và nghệ thuật … với những thể chế tương ứng : nhà nước, đảng phái, giáo hội, những đoàn thể … được hình thành trên một hạ tầng nhất định .
Bởi vậy, kiến trúc thượng tầng là những hiện tượng kỳ lạ xã hội, biểu lộ tập trung chuyên sâu đời sống niềm tin của xã hội, là bộ mặt ý thức tư tưởng của hình thái kinh tế tài chính – xã hội. Nó đóng vai trò quan trọng cùng những bộ phận khác trong xã hội hợp thành cơ cấu tổ chức hoàn hảo của hình thái kinh tế-xã hội .
Mỗi yếu tố của kiến trúc thượng tầng có đặc điểm riêng, có quy luật phát triển riêng, nhưng không tồn tại tách rời nhau mà tác động qua lại lẫn nhau và đều này sinh trên cơ sở hạ tầng, phản ánh cơ sở hạ tầng. Xong không phải tất cả các yêu tố của kiến trúc thượng tầng đều liên hệ như nhau đối với cơ sở hạ tầng của nó có những yếu tố như: Chính trị, pháp luật có quan hệ trực tiếp với cơ sở hạ tầng, có những yếu tố như: Triết học, tôn giáo, nghệ thuật chỉ quan hệ gián tiếp với nhau.
Bạn đang đọc: Kiến trúc thượng tầng là gì? Đặc điểm và tính chất
Trong xã hội có giai cấp, kiến trúc thượng tầng mang tính giai cấp. Đó chính là cuộc đấu tranh và mặt chính trị – tư tưởng của những giai cấp đối kháng, trong đó đặc trưng là sự thống trị về mặt chính trị tư tưởng của giai cấp thống trị .
Trong những bộ phận có kiến trúc thượng tầng, Nhà nước ta có tổ chức triển khai quyền lực tối cao cao nhất giữ vai trò quyết định hành động. Nhờ có Nhà nước mà giai cấp thống trị mới thực thi sự thống trị của mình về toàn bộ những mặt của đời sống xã hội .
Xem thêm : Cơ Sở Hạ Tầng Là Gì ? Phân Loại Và Vai Trò Của Cơ Sở Hạ Tầng
2. Đặc điểm và tính chất
Các bộ phận khác nhau của kiến trúc thượng tầng đều sinh ra và có vai trò nhất định trong việc tạo nên bộ mặt ý thức, tư tưởng của xã tăng trưởng trên một hạ tầng nhất định, là phản ánh hạ tầng. Song không phải tổng thể những yếu tố của kiến trúc thượng tầng đều tương quan như nhau với hạ tầng của nó. Mà trong xã hội có giai cấp, tư tưởng chính trị, tư tưởng pháp quyền cùng những tổ chức triển khai tương ứng như chính đảng, nhà nước là những bộ phận quan trọng nhất, can đảm và mạnh mẽ nhất và là thành phần chính của kiến trúc thượng tầng, tiêu biểu vượt trội cho chính sách chính trị, xã hội ấy. Ngoài ra còn có những yếu tố khác trái chiều với những tư tưởng quan điểm, tổ chức triển khai chính trị của những giai cấp bị trị .
Các yếu tố của kiến trúc thượng tầng:
Kiến trúc thượng tầng của mỗi xã hội là một kết cấu phức tạp, có thể được phân tích từ những giác độ khác nhau, từ đó cho thấy mối quan hệ đan xen và chi phối lẫn nhau của chúng. Từ giác độ chung nhất, có thể thấy kiến trúc thượng tầng của một xã hội bao gồm: hệ thống các hình thái ý thức xã hội (hình thái ý thức chính trị, pháp quyền, tôn giáo,…) và các thiết chế chính trị – xã hội tương ứng của chúng (nhà nước, chính đảng, giáo hội,…).
3. Kiến trúc thượng tầng ở Việt Nam hiện nay
Về kiến trúc thượng tầng ở Việt Nam, Đảng ta khẳng định: Lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho mọi hành động của toàn Đảng, toàn dân ta. Nội dung cốt lõi của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là tư tưởng về sự giải phóng con người khỏi chế độ bóc lột thoát khỏi nỗi nhục của mình là đi làm thuê bị đánh đập, lương ít.
Bởi vậy, trong sự nghiệp thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội của nhân dân ta, việc giáo dục truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành tư tưởng chủ yếu trong đời sống ý thức của xã hội là việc làm tiếp tục, liên tục của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa trên nghành nghề dịch vụ kiến trúc thượng tầng .
Xây dựng mạng lưới hệ thống chính trị, xã hội chủ nghĩa mang thực chất giai cấp công nhân, do Đảng cộng sản chỉ huy bảo vệ cho nhân dân là người chủ thực sự của xã hội. Toàn bộ quyền lực tối cao của xã hội thuộc về nhân dân triển khai dân chủ xã hội chủ nghĩa bảo vệ phát huy mọi năng lực phát minh sáng tạo, tích cực dữ thế chủ động của mọi cá thể .
Trong cương lĩnh thiết kế xây dựng quốc gia thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng ghi rõ : ” thiết kế xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa, nhà nước của dân, do dân và vì dân, liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và những tầng lớp tri thức làm nền tảng, do Đảng cộng sản chỉ huy ”. Như vậy, toàn bộ những tổ chức triển khai, cỗ máy tạo thành mạng lưới hệ thống chính trị – xã hội không sống sót như một mục tiêu tư nhân mà vì ship hàng con người, triển khai cho được quyền lợi và quyền hạn thuộc về nhân dân lao động .
Mỗi bước phát triển của cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng là một bước giải quyết mâu thuẫn giữa chúng. Việc phát triển và củng cố cơ sở hạ tầng điều chỉnh và củng cố các bộ phận của kiến trúc thượng tầng là một quá trình diễn ra trong suốt thời kỳ quá độ.
Kiến trúc thượng tầng của xã hội có đối kháng giai cấp mang tính giai cấp thâm thúy. Tính giai cấp của kiến trúc thượng tầng bộc lộ ở sự đối địch về quan điểm, tư tưởng và những cuộc đấu tranh về tư tưởng của những giai cấp đối kháng .
Bộ phận có quyền lực mạnh nhất của kiến trúc thượng tầng của xã hội có tính chất đối kháng giai cấp là nhà nước-Đây là công cụ của giai cấp thống trị tiêu biểu cho xã hội về mặt pháp lý- chính trị.
Thời kỳ quá độ từ CNTB lên CNCS, những tàn dư tư tưởng của những giai cấp thống trị bóc lột vẫn còn sống sót trong kiến trúc thượng tầng. Vì vậy, trong kiến trúc thượng tầng của những nước xã hội chủ nghĩa ở thời kỳ này vẫn còn sự đấu tranh giữa tư tưởng xã hội chủ nghĩa với những tàn dư tư tưởng khác. Chỉ đến chủ nghĩa cộng sản, tính giai cấp của giai cấp của giai cấp thượng tầng mới bị xoá bỏ .
Source: https://tuhocmoithu.com
Category: Nhà cửa – Đời sống
