Danh mục
Gothic là một phong thái kiến trúc bắt nguồn từ Châu Âu ( đa phần là Pháp ) vào khoảng chừng thế kỷ thứ 12 nên được gọi là kiến trúc kiểu Pháp. Ban đầu, Gothic gắn liền với phong cách thiết kế những nhà thời thánh, với vẻ huyền bí và lạ lẫm nên còn gắn liền với khái niệm ” tàn tệ và kinh dị “. Tuy nhiên, phần nhiều những nhà khảo cổ và những sử gia thẩm mỹ và nghệ thuật đều chỉ ra rằng kiến trúc Gothic là một sự tăng trưởng thêm lên từ lối kiến trúc Roman trước đó, nó là sự tăng trưởng trong kiến trúc của quả đât. Để hiểu rõ hơn về phong thái đọc đáo này, mời bạn đọc cùng chúng tôi khám phá ngay sau đây nhé !
Kiến trúc Gothic là gì? Những đặc trưng nổi bật của công trình theo kiến trúc này là gì
Mục Lục
Kiến trúc gothic là gì ?
Kiến trúc Gothic (hay francigenum opus) là một phong cách kiến trúc bắt đầu phát triển từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu. Kiến trúc Gothic được thể hiện rõ rệt nhất và đẹp nhất trong các nhà thờ lớn, trong các thánh đường và một số các công trình dân dụng. Nhiều mẫu kiến trúc nhà thờ còn lại đến ngày nay. Trong số chúng, ngay những công trình nhỏ nhất cũng mang vẻ đẹp đặc trưng phần vì không có 2 công trình kiến trúc Gothic nào lại giống hệt nhau. Rất nhiều những công trình lớn là những kiệt tác kiến trúc vô giá được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.
Một góc nhà thời thánh Saint – Étienne, khu công trình kiến trúc tiên phong trên quốc tế
Những người Ý thời kỳ Phục hưng đã gọi gotico là “Gothic”. Phong cách này ban đầu được lấy tên là “francigenum opus, dịch nôm na là “tác phẩm của người Pháp”, có nghĩa là “phương pháp xây dựng tại vùng Île-de-France”. Thuật ngữ “Gothic” ban đầu được sử dụng theo nghĩa xấu. Từ này xuất phát từ tên gọi những người Goth, loại người mà theo người La Mã là những kẻ “mọi rợ”. Vậy là kiến trúc Gothic, theo những người Ý ở giai đoạn Phục hưng, là tác phẩm của những kẻ mọi rợ, bởi nó là kết quả của sự đoạn tuyệt với những kỹ thuật và quan niệm thẩm mĩ Hy Lạp-La Mã.
Kiến trúc Gothic được biểu lộ rõ ràng nhất và đẹp nhất trong những nhà thời thánh lớnPhần lớn những nhà khảo cổ và những sử gia thẩm mỹ và nghệ thuật đều bác bỏ đánh giá và nhận định này và chỉ ra rằng so với kiến trúc Roman trước đó, kiến trúc Gothic là một sự tăng trưởng thêm lên hơn là một sự đoạn tuyệt. Kiến trúc Gothic Open ở vùng Île-de-France và Haute Picardie vào thế kỷ XII. Nó nhanh gọn trở nên thông dụng ở phía Bắc sông Loire, kế đến là phía nam sông Loire và châu Âu cho tới giữa thế kỷ XVI ; thậm chí còn là cho tới thế kỷ XVII ở một số ít ít những vương quốc khác. Kỹ thuật và ý niệm thẩm mỹ và nghệ thuật của kiến trúc Gothic đã được vĩnh cửu hoá trong kiến trúc Pháp thế kỷ XVI ở 1 số ít cụ thể và mẫu tái hiện khu công trình ; và sau đó, khi một trào lưu thay đổi, làn sóng chủ nghĩa lịch sử vẻ vang Open vào thế kỷ XIX cho tới đầu thế kỷ XX, phong thái này tăng trưởng thành ” tân Gothic ” ( néo-gothique ) .
Sự ra đời của kiến trúc Gothic
Kiến trúc Gothic được cho là ra đời sau thời kì kiến trúc Roman, bắt đầu một kỉ nguyên kiến trúc kiểu mới. Khoảng năm 1200 sau Công Nguyên, dân Châu Âu bắt đầu xây nhà thờ và cung điện theo kiểu kiến trúc Gothic. Sự khác biệt dễ dàng nhận thấy nhất giữa hai lối kiến trúc Trung Cổ này là trong khi kiến trúc Roman theo kiểu vòm cong tròn thì kiến trúc Gothic lại theo kiểu vòm nhọn.
Kiến trúc Gothic có hành lang cửa số nhiều hơn và size hành lang cửa số cũng lớn hơn kiến trúc Roman .Phong cách Gothic Open đa phần ở vùng Haute Picardie. Nó tăng trưởng trong những thời kỳ : Gothic sơ kỳ ( thế kỷ XII ), kế đến là Gothic cổ xưa ( 1190 – 1230 ), tiếp sau đó là Gothic ánh sáng ( khoảng chừng 1230 – khoảng chừng 1350 ), và ở đầu cuối là Gothic rực cháy ( thế kỷ XV-XVI ). Vào quy trình tiến độ phục hưng, phong thái Gothic vẫn tăng trưởng ở Pháp nhưng có sự trộn lẫn giữa kiến trúc Gothic và phong thái trang trí thời Phục hưng ( nhà thời thánh Saint-Étienne du Mont ở Paris ) .Thời kỳ hưng thịnh nhất của kiến trúc Gothic là khoảng chừng từ giữa thế kỷ 18 ở Anh và lan rộng khắp Châu Âu trong suốt thế kỷ 19. Sau đó vẫn tác động ảnh hưởng rất mạnh trong những kiến trúc về nhà thời thánh và trường ĐH cho đến tận thế kỷ 20 trên khắp quốc tế .
Nhà thờ Saint Étienne một khu công trình kiến trúc gothic tiêu biểu vượt trội trên quốc tế
Đặc điểm của kiến trúc gothic
Nhà thờ Gothic có chiều to lớn từ 38-42 m, riêng tháp lấy ánh sáng cao đến 60 m, hành lang cửa số kính màu ở mặt đứng hoàn toàn có thể lớn tới 8-12 m .Mặt đứng phía Tây ( mặt chính ) của kiến trúc nhà thời thánh Gothic tuân theo những chế định nhất định, từ dưới lên trên được chia làm ba phần ( ba tầng ) : phần dưới cùng là cửa, thường có ba hốc cửa rất sâu ( chiều sâu của hốc hoàn toàn có thể chiếm hẳn một bước nhà ), phần giữa ở chính giữa hành lang cửa số tròn to bằng kính màu được tô điểm như những bông hoa hồng, phần trên cùng là hiên chạy dọc và hai tháp chuông .Kết cấu nhà thời thánh Gothic là một trong những phát minh sáng tạo đặc biệt quan trọng nhất, tạo cho kiến trúc nhà thời thánh những ưu việt và vẻ đẹp đặc biệt quan trọng, mà trước đó những mạng lưới hệ thống cấu trúc, kể cả những nền kiến trúc tăng trưởng cao như La Mã cổ đại, chưa đạt được .
Nghệ thuật trang trí kiểu gothic tại những nhà thời thánh lớn
Hệ thống kết cấu nhà thờ Gothic là một hệ thống không gian lớn, dùng khung chịu lực, tách biệt rõ rệt giữa kết cấu chịu lực và kết cấu ngăn cách, với những thành phần chính tính từ đổ mái xuống là: vòm mái hình múi có sống, cuộn nhọn, cột và cuộn bay. Hệ thống đã tạo cho kiến trúc những không gian mệnh mông, khoáng đạt và một khung cảnh nội thất nhẹ nhàng, tràn ngập ánh sáng.
Kiến trúc gothic quy mô và kì vỹTrong những khu công trình kiến trúc Gothic, khi thiết kế xây dựng vòm mái bằng hình chữ nhật, thường thì người ta gặp mái cong hai chiều rất phức tạp, như vậy khi mặt chiếu bằng của nó là hình chữ nhật, độ cao của cuốn vẫn bằng nhau, nên giải quyết và xử lý kiến trúc vòm có múi đơn thuần hơn rất nhiều .Hệ thống cấu trúc của vòm Gothic không còn có một gắn bó nào với cấu trúc của kiến trúc La Mã cổ đại, đặc thù cải cách của kiến trúc Gothic có được là nhờ những cuộn nhọn ( đến từ kiến trúc phía Đông, mái vòm có bốn cuộn nhọn có múi đỡ ) .Vòm mái hình múi có sống trong kiến trúc mái nhà thờ Gothic chia ra làm những loại : vòm có sống bốn múi có hình chiếu mặt phẳng hình chữ nhật, vòm có sống sáu múi có hình chiếu hình chữ nhật, vòm có nhiều sống và nhiều múi, vòm có sống bốn mũi có hình chiếu mặt phẳng hình chữ nhật, vòm có sống sáu mũi có hình chiếu hình chữ nhật, vòm có nhiều sống và nhiều múi hình sao xuất hiện chiếu hình chữ nhật ( loại vòm mái phức tạp này là loại sản phẩm của kiến trúc Gothic hậu kỳ ), bốn chân vòm của kiến trúc truyền tải xuống cột và một phần của tải trọng xuống cuốn bay .
Hệ thống cuốn bay giúp cho những khu công trình đồ sộ này trở nên thanh thoát hơnCuốn bay là một thành phần quan trọng của mạng lưới hệ thống cấu trúc nhà thời thánh Gothic, chia xẻ với cột tải trọng của vòm, làm giảm tiết diện của cột kiến cho khu công trình hoàn toàn có thể mở cửa sổ lớn được và làm cho đường nét kiến trúc thêm thanh thoát .
Những công trình Gothic tiêu biểu
Là một loại hình kiến trúc cổ xưa và được lan rộng trên toàn thế giới, các công trình kiến trúc kiểu Gothic được xây dựng ở khắp nơi trên thế giới, tuy tập trung chủ yếu tại vùng đất mẹ để Châu Âu nhưng tại Châu Á và Châu Mỹ các công trình với kiến trúc này vẫn trường tồn cùng thời gian và mang một vẻ đẹp hết sức đặc sắc, riêng biệt. Hãy cùng điểm lại những công trình tiêu biểu trên thế giới và tại Việt Nam nhé!
Các công trình kiến trúc gothic nổi tiếng trên thế giới
Dù được công nhận vào năm 1163 nhưng việc làm thiết kế xây dựng nhà thời thánh Saint-Étienne ở Sens đã khởi đầu vào năm 1135 và khiến nó được công nhận là nhà thời thánh theo kiến trúc Gothic tiên phong .
Nhà thờ Salisbury với kiến trúc gothic cổ kính
Tháp đồng hồ đeo tay Big Ben – Lodon – một hình tượng của nước Anh
Tu viện Westminster – London – Anh
Nhà thờ Salisbury – Anh
Nước Anh chính là nơi chiếm hữu những khu công trình kiến trúc kiểu Gothic – Nhà thờ Salisbury
Cầu Brooklyn – Mỹ
Vẻ đẹp trang trọng của Nhà thờ Đức Bà Paris – Pháp
Đại học Wellesley – bang Massachusetts – Mỹ
Công trình kiến trúc gothic tại Việt Nam
Trong thời kỳ Pháp thuộc, kiến trúc phương Tây đã gia nhập vào Nước Ta khá nhiều trong đó kiểu kiến trúc Gothic tạo nên nhiều dấu ấn tại nước ta. Đặc biệt là những nhà thời thánh cổ mang nhiều nét kiến trúc này, đây được xem là những khu vực du lịch ấn tượng cho đến ngày này .
Nhà thờ lớn TP.HN với kiến trúc mang hơi hướng kiểu Gothic
Nhà thờ Đức Bà tại Thành phố Hồ Chí Minh, một kiến trúc nổi tiếng Hồ Chí Minh
Nhà thờ đá tại Sapa, Tỉnh Lào Cai
Nhà thờ Mằng Lăng ở Phú YênNhững dấu ấn kiến trúc Gothic ở Nước Ta không chỉ có ở những nhà thời thánh kể trên mà còn rất nhiều khu vực khác như Nhà thờ Phú Nhai ( Tỉnh Nam Định ), Nhà thờ Buôn Hồ ( Đăk Lăk ), … Là những khu vực không hề bỏ lỡ của những ai yêu quý những kiến trúc cổ .
Hy vọng với những thông tin mà Nội thất Mạnh Hệ cung cấp, bạn sẽ có cái nhìn tổng quát và gần gũi về lối kiến trúc Gothic bắn nguồn từ Châu Âu này.
Noithatmanhhe.vn
Source: https://tuhocmoithu.com
Category: Nhà cửa – Đời sống
